مبدل های حرارتی

مبدل گرمایی یا مبدل حرارتی (به انگلیسی: Heat exchanger) دستگاهی است که برای انتقال حرارت مؤثر بین دو سیال (گاز یا مایع) به دیگری استفاده می‌شود. از رایج‌ترین آنها رادیاتور خودرو و رادیاتور شوفاژ است.

مبدل‌ های حرارتی در صنایع مختلف کاربرد دارد. از جمله تهویه مطبوع، خودرو، نفت و گاز و بسیاری صنایع دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عموماً تجهیزات حرارتی در سیستم‌های فرایندی مثل پالایشگاه‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند.

کوره (Furnace)
مبدل حرارتی (Heat Exchanger)

فرق کوره و مبدل حرارتی در منبع گرمایشی است. یعنی اینکه منبع گرمایشی در کوره سوخت‌های مایع و گازی است. در حالیکه در مبدل های حرارتی منبع گرمایشی سیال گرم است.

در کوره با توجه به نوع منبع گرمایشی مکانیزم انتقال حرارت به صورت جابه‌جایی (Convection) و تشعشعی (Radiation) توأم است، حال آنکه مکانیزم انتقال حرارت در مبدل های حرارتی فقط جابه‌جایی (Convection) است.

مبدل های حرارتی در تمام زمینه های صنعتی ، تجاری و زندگی روزمره که به نحوی با تبادل انرژی سرو کا ردارند مورد استفاده قرار می گیرند . هر موجود زنده به طریقی به مبدل حرارتی مجهز است .

مبدل های حرارتی در اندازه های بسیار کوچک و بسیار بزرگ ساخته شده اند . کوچکترین آنها (کمتر از ۱ وات) برای مصارف الکترونیکی فوق هادی ها، هدایت موشک هائی که بوسیله منبع حرارتی کنترل می شوند و بزرگ ترین آنها (ظرفیت حرارتی بزرگ از ۱۰۰۰ مگاوات) در نیروگاه های بزرگ به عنوان دیگ بخار ، کندانسور یا برج خنک کن به کار می روند .

کاربرد مبدل حرارتی

کاربرد مبدل حرارتی بسیار وسیع است . و در صنایع مختلفی از قبیل نیروگاه های تولید برق ، پالایشگاه ها ، صنایع ذوب فلز و شیشه سازی ، صنایع غذایی و دارو سازی ، کاغذ سازی ، صنایع پتروشیمی ، سردخانه ها و سیستم های گرمایش و سرمایش ساختمان ها ، صنایع میعان گازها ( مانند هوا ) وسائط نقلیه زمینی ، دریایی و فضایی و صنایع الکترونیک مورد استفاده قرار می گیرند .